Bugünkü yazımda bizzat yaşadığım bir olayı paylaşacağım sizlerle. 

Konu; geri dönüşüm. Artık materyallerin geri dönüşümü ile ilgili olarak yaşadığım bir olay. 

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın öncülüğünde Artık Materyallerin, ekonomiye geri kazandırılması hususunda, önemli çalışmalar yapıldığı malumunuz üzere, basın yayın organlarında da sürekli haberler ve kamu spotları yayınlanmakta. Amaç bu konuda bir bilinç ve farkındalık oluşturmak. Özellikle çocukların ve gençlerin bilinçlendirilerek gelecekte, hem çevre bilincini geliştirmek hem yaşanılabilir tertemiz bir toplum oluşturmak, hem de her yıl çöpe atılan milyonlarca parayı ekonomiye kazandırmak adına yapılan takdire şayan bir uygulama olduğu kesin.

Özellikle son zamanlarda geri dönüşümlü depozitosuz şişelerle ilgili çalışmalar da hepimizin malumu üzere kamu spotlarıyla duyurulmakta ilgili bakanlık tarafından. 

Bende ailecek evde tükettiğimiz soda şişelerini önce biriktirip, bir poşetin içine koyarak mahallemizde ki çöp konteynerinin yanına bırakıyordum. Sonra Isparta Belediyesinin İstiklal Mahallesi Subay Lojmanları'nın yanına yaptığı katlı otoparkta bir geri dönüşüm merkezi yapıldığını duymuştum. Evde içtiğimiz soda şişelerini biriktirdim, yaklaşık 200(ikiyüz) den fazla şişeyi bir çuvala doldurdum, arabaya attım büyük bir hevesle Cumartesi günü bahsettiğim otoparka gittim oradaki park görevlisi arkadaş, "Geri dönüşüm yerinin belediyeye ait olmadığını, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nün ilgilendiğini, hafta sonu çalışmadığını" söyledi. Bende hafta içi tekrar gelirim diye ayrıldım, yine içimde binbir ümitle. Şişelerle birlikte üç beş gün gezdik, onları arabanın bagajında üniversiteye felan getirdim götürdüm, geri dönüşüme gitmeden, biraz üniversite tahsilleri olsun diye.

Nihayet Çarşamba günü İstiklal Otoparkındaki, ilgili müdürlüğün ofisinin kapısını çalıp içeriye girdim ve büyük buluşma gerçekleşti. Görevli beyefendiden sistemin işleyişi ile ilgili bilgi aldım, görevli "tartarak kilo hesabı alıyoruz" dedi. Arabadaki şişe dolu çuvalı getirdim, teraziye koyduk 10 kilo 50 gram geldi bizim yeşil soda şişeleri. Görevli bir kayıt oluşturdu, ad-soyad, telefon numarası, ev adresi derken kaydımızı yaptırdık hayırlısıyla. Bir kart verdi görevli, kartın üzerindeki barkodu cep telefonunuza okutarak, uygulamayı yükleyin, buradan ne kadar para biriktiğini ve nerelerden harcama yapabileceğimizi görebileceğimizi söyledi. Şişeleri çuvalla birlikte bıraktım, hüzünlü bir bakışla veda ettim yaklaşık bir kaç aydır biriktirdiğim şişelere. Ofisten çıktıktan sonra cep telefonuma bir mesaj geldi. Şu numaralı kartınıza "1,05 TL para yüklenmiştir" (birlira sıfır beş kuruş) diye, herhalde  dolandırıcıların bir tuzağı diye gelen mesajı açmadım. Eve geldim kızıma "telefonla, karttaki barkodu okutmasını" söyledim. Hepimiz ailecek merak ediyoruz acaba ne kadar zengin olacağız diye. Neyse barkodu okuttuk, inanamadık karşımıza çıkan rakama 1,05 TL dedik bu ne. Aman Allah'ım zengin olduk, bu parayı nerede nasıl harcamanın planlarını yapmaya başladık. Tatil için yurt dışına mı çıksak, yoksa Türkiye turu mu yapsak bilemedik.

Şaka bir yanada, gerçekten şaka mı bu?

1,05 TL gerçekten nedir? Yani geri dönüşüme götürdüğümüz şişelerin kg fiyatı 1 kuruş. Yapmayın bununla mı çocukları, gençleri ya da vatandaşları geri dönüşüm konusunda bilinçlendirme yapacağız.

Bugün 1 kuruşu bırakın 1 TL'ye ne var Allah aşkına. Düşünsenize 100 kg atık malzeme götüreceksiniz, ki evlerde bunu biriktirmek mümkün değil, olsa bile karşılığında 10 TL alacaksınız. Artık 10 TL'yi çocuklar bayram harçlığı olarak kabul etmiyorlar. Dilenciye verseniz dilenci beğenmez bu parayı. Dalga geçer gibi bir uygulama. Rakamlar biraz gerçekçi, güncel olmalı. Kim bu şartlarda geri dönüşüm için atık materyal ayrıştırır ve biriktirir. Şişeleri koyduğumuz çuval 25, 30 TL'dir herhalde. Arabada yaktığım benzini hiç hesaba katmıyorum bile.

Buradan yetkililere çağrımdır, lütfen geri dönüşüm konusunda daha reel daha gerçekçi uygulamalar hayata geçirelim. Biz yetişkinleri bir kenara bırakın, Dostoyevski'nin de dediği gibi "Bozulmuş yetişkinlerle uğraşmak yerine, sağlam karakterli çocuklar yetiştirelim". Çevreye duyarlı, bilinçli nesiller yetiştirmek için daha gerçekçi, daha etkileyici rasyonel çalışmalar yapalım.

İnsanların bu konuda verdikleri mücadeleyi takdir ve teşvik etme adına rakamları güncel hâle getirelim. İnsanların bilinçlenmesi konusunda ne yapılması gerekiyorsa onu yapalım. Burada asıl amaç insanlarda çevreye duyarlı olmak ve çevre bilincini geliştirmek olmalıdır. Bunun içinde çevre bilinci eğitimi oluşturmak gerekiyor. Eğitimde, yapılan işin karşılığı olarak, takdir edici olumlu pekiçtireç yani ödül cezadan her zaman daha etkili bir yöntemdir. Çünkü, ödül/mükafat, azim ve gayret oluştururken, cezalar ise, öfke ve kin duygularını geliştirmektedir. 

Açıkçası ben yaşadığım bu olayla, geri dönüşüm konusunda hayal kırıklığı yaşadım. Çocukların ve gençlerin aynı duruma düşmemesi için hep birlikte çalışalım. Ben olumlu, kayda değer bir geri dönüşüm alsaydım, okulda öğrencilerimizi, gittiğimiz programlarda katılımcıları bilgilendirmeyi düşünüyordum, fakat durum pekte iç açıcı değil maalesef. 

1,05 TL'nin karşılığı koskocaman bir hayal kırıklığı olarak hafızamızda yer etti.